INFORMATOR
INWESTYCYJNY
NR 2.2020
BEZPIECZEŃSTWO
TO DLA NAS PRIORYTET
O roli inspektora nadzoruwprocesie budowy gazociągu opowiada StanisławWęsierski, inspektor nadzoru GAZ-SYSTEM.
Wieluznasmylipracęinspektoranad-
zoru z kierownikiem robót budowla-
nych. Na czym polega Pańska praca
i co ją odróżnia od pracy kierownika
robót budowlanych?
Praca inspektora nadzoru sprowa-
dza się w głównej mierze do tego, aby
obiekt został zrealizowany zgodnie
z Projektem Budowlanym, decyzjami
o pozwoleniu na budowę, obowiązu-
jącymi normami, przepisami i uzgod-
nieniami. Ponadto inspektor nadzoru
odpowiedzialny jest za realizację zapi-
sów umów wykonawczych, które za-
wierają praktycznie wszystkie aspekty
występujące, bądź mogące wystąpić
w trakcie realizacji zadania. Objętość
zapisów umownych przy przeciętnym
zadaniu sięga kilkuset stron.
Kierownik robót, czy budowy odpowie-
dzialny jest za fizyczną realizację prac
budowlanych, kieruje przy tympracow-
nikami wykonawczymi, dba jednocze-
śnie o ich bezpieczeństwo oraz bezpie-
czeństwomienia.
Jakie warunki, ewentualnie kryteria
trzeba spełnić, aby zostać inspektorem
nadzoru? Czymoże nimzostać każda
osobazwykształceniemtechnicznym?
Obecnie, aby zdobyć uprawnienia bu-
dowlane, trzeba posiadać wyższe wy-
kształcenie techniczne odpowiedniego
k i e r un ku . Tr z e b a t e ż o dby ć
w odpowiednim wymiarze bezpośred-
nią praktykę zawodową (projektową
lub wykonawczą) i zdać egzamin na
uprawnienia budowlane w odpowied-
niej specjalności przed Okręgową Izbą
Inżynierów Budownictwa. Posiadanie
takich uprawnień daje możliwość ubie-
gania się o zatrudnienie na stanowisku
projektanta, kierownika robót, kierow-
nika budowy czy inspektora nadzoru.
W latach 80/90 ub. stulecia uprawnienia
budowlane można było uzyskać speł-
niając nie tak rygorystycznewymogi jak
obecnie, ale to jest już historią.
Pełnienie funkcji inspektora nadzoru
jest bardzo odpowiedzialną rolą
w procesie budowy gazociągu i jego
późniejszej eksploatacji. Które z eta-
pów budowy są najważniejsze i wy-
magają szczególnej uwagi ze strony
inspektoranadzoru?
Każdy etap budowy gazociągu jest tak
samoważny, bowszystkie są ze sobą ści-
śle powiązane. Niemożna kontynuować
budowy pomijając którykolwiek z nich.
Kolejność wykonywania prac podczas
budowy gazociągu jest następująca:
•geodezyjne wytyczenie pasa budowla-
no-montażowego, osi gazociągu,
•protokolarne przekazanie nierucho-
mości przedpracami,
•zdjęcie humusu, wycinka drzew
i krzewów,
•prace ziemne, wykonanie wykopu, za-
bezpieczeniawykopu,
•spawanie gazociągu, a następnie jego
układanie,
•zasypanie gazociągu, uporządkowanie
terenupobudowie,
•próby ciśnieniowe, znakowanie, odbio-
ry techniczne,
•protokolarne przekazanie nierucho-
mości popracachbudowlanych,
•oddanie gazociągudoużytkowania, za-
kończenie budowy.
Jednym z ciekawszych etapów jest prze-
prowadzenieczyszczeniagazociągu,wy-
konaniepróbciśnieniowych, zrzutwody
po próbach i suszenie gazociągu. Kilka
lat wcześniej próby wytrzymałościowe
były wykonywane jako tzw. stresowe, tj.
o ciśnieniach sięgających granicy wy-
trzymałości materiałów (rury). Wielko-
ści tychprób sięgałydo230barów, awy-
korzystywanymczynnikiembyławoda.
Dla porównania ciśnienie powietrza
wkołachsamochoduosobowegowyno-
siok.2bary.Obecnie,wedługwymogów
Urzędu Dozoru Technicznego, próby
wytrzymałości są wykonywane
z uwzględnieniem maksymalnego ci-
śnienia roboczego dla budowanego
gazociągu, powiększonego ok.1,5 raza.
Przykładowo dla gazociągu o MOP
8,4MPa ciśnienie próby wytrzymałości
musi wynosić 12,6MPa.
W branży gazowniczej pracuje Pan
prawie 40 lat, także w roli inspektora
nadzoru.Którezezdobytychdoświad-
czeń uważa Pan za najcenniejsze i dla-
czego?
Do 1991 roku pracowałem przy kla-
sycznej produkcji gazu węglowego, tzw.
miejskiego, powstającego w wyniku su-
chej destylacjiwęglakamiennego.Wów-
czas Gazownia Gdańska przerabiała
miesięcznie ok. 18 tysięcy ton węgla.
Ówcześnie nie tylko teren gazowni, ale
i okolice były bardzo zanieczyszczone.
Dobrze, że te czasy mamy już za sobą.
Cieszę się, że nowe technologie oparte
na paliwie gazowym tak diametralnie
i korzystnie zmieniły nasze otocze-
nie i środowisko, wktórymżyjemy.
Od 1991 roku pracuję na stanowisku
inspektora nadzoru. Doświadczeń
było dużo, tych nieprzewidzianych też.
Moimdużymdoświadczeniembyło np.
przekroczenie gazociągiem rzeki Wisły,
gdzie konieczne było wykonanie prze-
wiertuwtechnologii HDD o długości
ok. 1250 m. Po jego zrealizowaniu oka-
zało się, że poziom izolacji gazociągu po
przeciągnięciu wymagał naprawy. Wy-
konawcamusiał wykonać bardzo głębo-
kie wykopy, naprawił powłokę izolacyj-
ną, zabudował dodatkowo monobloki
izolacyjne i stację ochrony katodowej.
Jeszcze ciekawszym doświadczeniem
był przewiert HDD pod rzeką Słupią.
W tym przypadku konieczne było wy-
konanie, tzw. komory ratunkowej z gro-
dzic Larsena o głębokości 22 m poniżej
poziomu terenu. Przewiert został sku-
tecznie zrealizowany.
Czuwa Pan nad zapewnieniem wyso-
kiejjakościwykonywaniapracbudow-
lanych. Jaka jest Pana rola w procesie
odbiorowym, tj. aby gazociąg został
dopuszczony do użytkowania i póź-
niejszej eksploatacji?
Wszystkie wymagane kryteria odbio-
rowe muszą być bezwzględnie speł-
nione. Dla wybudowanego gazociągu
bardzo istotną kwestią jest stan powłok
izolacyjnych. GAZ-SYSTEM posiada
wewnętrzne służby Ochrony Antykoro-
zyjnej, które dysponują zaawansowaną
technologią i urządzeniami, dzięki której
bez wizualnej oceny (gazociąg jest zasy-
pany) można ocenić, czy kryterium od-
biorowe powłok izolacyjnych jest speł-
nione, czy też nie i wskazać dokładnie
miejsca do poprawy. Firmy wykonaw-
c z e s ą o t y m i n f o r mow a n e
i w ramach zawartej umowy muszą
ewentualne defekty naprawić. We
wszystkich tych czynnościach kluczową
rolę pełni inspektor nadzoru. Pod jego
czujnymokiem powstajewysokiej jako-
ści, spełniającanajwyższe standardybez-
pieczeństwa, infrastruktura techniczna.
Pozwolenie na użytkowanie wydaje
Wojewódzki Inspektorat Nadzoru Bu-
dowlanego. Tutaj inspektoraty – pomi-
mo spełnienia wewnętrznych, bardzo
rygorystycznych wymogów i procedur
obowiązujących w GAZ-SYSYTEM
– są równie skrupulatne. Sprawdzają
kompletność, wymaganych Prawem
Budowlanym, dokumentów złożonych
wraz z wnioskiem o wydanie pozwole-
nia na użytkowanie. Dokonują też we-
ryfikacji czywarunki wszystkich uzgod-
nień z innymi gestorami: sieci, dróg,
rzek, cieków wodnych, wojska i innych
zostały spełnione.
Czy Pana zdaniem to, że inwestor za-
pewnia nadzór inwestorski jest ważne
dla właścicieli nieruchomości, na któ-
rychrealizowana jest inwestycja?
Dla właścicieli nieruchomości, za-
pewne poza kontaktem z wykonawcą
robót, równie ważny jest bliski kon-
takt z inwestorem, którego w terenie
reprezentuje właśnie inspektor nad-
zoru. Bardzo ważne jest, aby właściciel
wiedział do kogo może się zwrócić ze
swoimi problemami.
Wykonawca proces budowy chciałby
realizować według własnych planów,
w sposób dla niego najbardziej ko-
rzystny. I tutaj właśnie jest także rola
dla inspektora nadzoru, który czuwa,
aby wykonawca dotrzymał warunków
uzgodnień dokonanych zwłaścicielami
podczas np. protokolarnego przekaza-
nia nieruchomości przed pracami bu-
dowlanymi. Te warunki uwzględniają,
m.in.: termin prowadzenia prac, czyn-
niki związane z porą roku i warunkami
pogodowymi, uzgodnione przejazdy,
dojazdy, warunki zbiorów, zasiewów
płodów rolnych i wiele innych kwestii.
Czy i kiedy w procesie inwestycyjnym
następuje kontakt pomiędzy inspek-
torem nadzoru, a właścicielem nieru-
chomości?
Kontakt inspektora nadzoru zwłaścicie-
lem nieruchomości występuje najczę-
ściej podczas przejęcia nieruchomości
na czas budowy i spisania stosownego
protokołu z opisem stanu zagospodaro-
wania oraz na okoliczność zdania nieru-
chomości po zakończeniu inwestycji,
z opisemdrugiej części protokołu tj. opi-
semszkódpowstałychpodczas realizacji
budowy.
Jaka jest Pana rada dla właścicieli
nieruchomości, na terenach których
będzie realizowana inwestycja? Na co
powinni zwrócićuwagę?
Trzeba mieć do siebie zaufanie. Normą
firmy GAZ-SYSTEM jest, aby wszelkie
uzgodnienia, czy rozliczenia z właści-
cielami były rzetelne i uczciwe. Bar-
dzo zależy nam na dobrych relacjach
z właścicielami gruntów. Staramy się
realizować prace w sposób najmniej
uciążliwy, tak aby wszyscy byli usatys-
fakcjonowani. Zperspektywyminione-
go czasu, kiedy po latach wracamy na
tereny naszych inwestycji, spotykamy
się z miłym przyjęciem, życzliwością
i otwartością. Okazuje się, że nie taki
diabeł był straszny i w końcowej opinii
mieszkańcy dobrze oceniają naszą fir-
mę, wykonawców i cały proces realiza-
cji oraz rozliczeń inwestycji.
Zdarzają się też takie przypadki, choć
bardzo rzadkie, kiedy właściciel ocze-
kuje odszkodowania za realizację inwe-
stycji w kwocie równoważnej wartości
gruntu,niemającprzytymszczególnych
upraw na polu. W takich przypadkach
spór musi rozstrzygnąć instytucja nad-
rzędna –najczęściej wojewoda.
Operaty szacunkowe sporządzane są
przez niezależnych rzeczoznawców
majątkowych i uwzględniają wszyst-
kie aspekty mające wpływ na wartość
odszkodowania, w tym pomniejszenie
wartości plonowań w kolejnych latach.
Z perspektywy minionych lat i zreali-
zowanych inwestycji na podstawie tzw.
specustawy gazowej, na kilkanaście ty-
sięcy właścicieli osobiście spotkałem się
tylko z dwoma odwołaniami od decyzji
odszkodowawczychwojewody.
Kończąc moją wypowiedź chciałbym
dodać, że interesariusze GAZ-SYSTEM
są bardzo istotni w procesie realizacji
inwestycji. Sprawna rozbudowa infra-
struktury jest możliwa właśnie dzięki
dobrym relacjom ze społecznościami,
współpracy w atmosferze wzajemnego
zaufania. Jak mawiają, to zgoda jest ele-
mentem, który buduje. Dlatego właśnie,
z okazji zbliżających się Świąt Bożego
Narodzenia, zgody, zdrowia oraz ser-
decznej i rodzinnej atmosfery świętowa-
nia namwszystkimżyczę.