Page 22 - Jablonka_262

22 DODATEK Gazeta Jabłonka, 26.01.2022 r.
Czy da się jeszcze zarobić na borówce? (cz. I)

Takie pytanie stawia sobie z pewnością wielu sadowników, zwłaszcza gdy analizują sytuację w sezonie 2021. Miniony rok okazał się niezwykle trudny. Nie sprzyjała
pogoda, brakowało ludzi do pracy, a zamiast jednego dołka „bluecropowego”, mieliśmy już dwa. Poprzedził go dołek Duke’a – po rozpoczęciu pierwszych zbiorów tej
odmiany, okazało się, że na rynku w całej Europie borówki jest na tyle dużo, że nie ma jej gdzie sprzedać. Po takim sezonie trzeba się więc poważnie zastanowić, jaka
przyszłość czeka plantacje borówki wysokiej w Polsce.
Kto będzie zbierał owoce kluczowa dla przyszłości borówkowe-
Trudności z pozyskaniem siły roboczej, z go biznesu! Wiele spośród nowych od-
jakimi borykało się wielu plantatorów w mian jest też przystosowane do zbioru
2021 roku, skłaniają do zastanowienia kombajnowego, który – nie oszukujmy
się nad tym, kto w przyszłości będzie się – współcześnie będzie raczej ko-
zbierał borówki na polskich plantacjach. niecznością (więcej na ten temat w ko-
Gdy zadanie to świetnie wykonywa- lejnej części artykułu).
li obywatele Ukrainy, którzy chętnie Większość opisanych w tym materiale
podejmowali się prac sezonowych w wątków będzie poruszana podczas X
gospodarstwach, problem taki w prak- Międzynarodowej Konferencji Borów-
tyce nie istniał. Dziś jednak na rynku kowej. Odbędzie się ona 1 i 2 marca
pracy walkę toczą gracze wielu branży, 2022 roku, w formule hybrydowej
pracownicy potrzebni są w fabrykach i – stacjonarnie w Hotelu Mazurkas w
innych zakładach przemysłowych, ho- Ożarowie Mazowieckim oraz w po-
telarstwie, gastronomii, sklepach itd. staci transmisji online. Uczestnikom
Płaca minimalna (nawet ta zwiększona dostarczy ogromnej porcji wiedzy nie
w 2020 r.) to już przeszłość, jeśli „na tylko z zakresu agrotechniki (szczegól-
dzień dobry” wielu pracodawców ofe- nie dokładnie będzie omawiany temat
ruje netto ponad 3000 zł miesięcznie. odmian), ale dotyczącej kwestii rynko-
A w sadach i na plantacjach praca jest wych i ekonomicznych. Analizy bieżą-
„pod chmurką” – gdy pada, to się nie za- Dla gospodarstw borówkowych dużym wyzwaniem okazuje się zapewnienie odpowiedniej liczby pracowników do zbioru cej sytuacji w branży dokonają też sami
rabia, bo nie można zbierać owoców, a plantatorzy, m.in. Mirosław Garliński,
gdy za gorąco, trudno wytrwać w połu- sezonie pracuje do 200 osób. Właści- kończonego (UWAGA!) w 1941 roku. re chętnie kupią odbiorcy i dobrze za właściciel plantacji w Dolecku czy Ma-
dniowym słońcu. W związku z tym, dziś ciele w ciągu 20 lat swej działalności Stosunkowo młoda na naszych planta- nie zapłacą. Poza tym, nowe odmiany teusz Pilch – plantator związany z orga-
o pracowników trzeba dbać i ich szano- zbudowali taką kadrę, iż nawet w sezo- cjach odmiana ‘Chandler’ została wpro- mają duże owoce, które są łatwiejsze nizacją Berry Group.
wać. Motywacją do wydajniejszej pracy nie mogą sobie pozwolić na opuszcze- wadzona do uprawy w 1994 roku. Od do zbioru. Z krzewów odmian ‘Draper’, Serdecznie zapraszamy do zapoznania
mogą być nie tylko atrakcyjne stawki nie gospodarstwa, a praca w nim nadal tamtej spory znacznie zmieniły się wy- ‘Cargo’ czy ‘Last Call’ jagody można się z programem i wcześniejszej reje-
godzinowe czy akordowe, ale też różne postępuje sprawnie, wszystkie trybiki magania odbiorców, a także realia pro- zebrać dużo szybciej niż w przypadku stracji – na stronie konferencjaborow-
systemy premiowania najlepszych (np. się kręcą, zbiory idą pełną parą i w pa- dukcyjne i rynkowe. Nic więc dziwnego, choćby ‘Bluecropa’ – a szybciej oznacza kowa.pl
pracowników tygodnia czy miesiąca, li- kowni przygotowuje się kolejne partie że wiele spośród odmian rosnących w taniej. Pracownik, który zbierze więcej #IloveBlueberry
derów pracy). To oni powinni narzucać do wysyłek. Wszystko dzięki temu, że naszym kraju nie jest dostosowane do owoców, lepiej zarobi, a plantator bę- fot. 1,2 M. Podymniak
tempo pracy, świadomi, że otrzymają kadra – złożona głównie z obywateli współczesnych potrzeb. dzie zadowolony, że jagody szybciej są
większe wynagrodzenie nie tylko za Ukrainy – wie, co i jak robić, nawet gdy Na plantacjach borówek pojawił się już bezpieczne w chłodni czy pakowni.
zebrane kilogramy, ale też i dlatego, że nie ma gospodarzy. Wielu z nich pracuje zatem trend rekonstrukcji struktury A więc po drugie – kwestia odmian jest Mariusz Podymniak/jagodnik.pl
potrafią i chcą to robić. Poza tym, trzeba w gospodarstwie 15 lat i dłużej, co roku odmianowej. Wielu producentów zre-
pamiętać, że osoba najedzona i wypo- wracają i dodatkowo przyciągają kolej- zygnowało już z uprawy, na przykład,
częta to dobry pracownik. Dlatego za- nych członków rodziny, bo wiedzą, że odmian ‘Darrow’, ‘Patriot’, ‘Spartan’,
trudnionym należy przede wszystkim jest dobrze i można też dobrze zarobić. ‘Bluejay’, które – choć były plenne – nie Konieczne jest wprowadzanie na plantacje nowych odmian – tu: uprawia-
zapewnić godziwe warunki socjalne, za- Tak więc po pierwsze – o pracowników mają już racji bytu, bo nie dawało się ne w Polsce krzewy odmiany ‘Draper’
dbać o ich wyżywienie i czas na odpo- trzeba dbać! sprzedać ich owoców. Tak więc, choć
czynek. Coraz więcej plantatorów decy- dużo produkujemy, to ze sprzedażą
duje się np. na dofinasowane obiady dla Plantacje i odmiany owoców – zwłaszcza na wymagające
pracowników, którzy posileni nie myślą Trzeba szczerze powiedzieć – plantacje rynki zagraniczne – jest już spory pro-
o gotowaniu i mają energię do pracy w w Polsce w dużej mierze nie są dosto- blem. Na szczęście duża część nowych
drugiej połowie dnia. Można takie po- sowywane do potrzeb współczesnego plantacji zakładana jest z odmian now-
siłki przygotować w gospodarstwie, ale rynku. Szacuje się, że w naszym kraju szej generacji, takich jak ‘Draper, ‘Liber-
chętnie dostarczą je też lokalne firmy powierzchnia uprawy borówki może ty’ czy ‘Aurora’ i – choć nie do końca
cateringowe. W zależności od regionu, już przekraczać 15 tys. ha, w tym około jeszcze sprawdzone – sadzone są też
obiad taki kosztuje 8-12 zł. 80% stanowią nasadzenia odmian star- ‘Valor’, ‘Cargo’, ‘Calypso’, ‘MegasBlue’ czy
O pracowników trzeba dbać również szej generacji. Standardy, które rosną na ‘Last Call’. Te ostatnie na jednych stano-
mentalnie. Przebywać z nimi w trakcie naszych plantacjach, pochodzą z pro- wiskach rosną lepiej, na innych nieco
pracy, rozmawiać, edukować (zwłaszcza gramów hodowlanych prowadzonych słabiej, ale wydaje się, że po pierwszych
liderów grupy, którzy mają potencjał na w latach 70. i 80. ubiegłego wieku. Na latach aklimatyzacji „dadzą sobie radę”.
objęcie funkcji kierowniczych). W ostat- przykład, dobrze znana odmiana ‘Duke’ Prawdopodobnie nie zapewnią takich
nim czasie odwiedziłem gospodarstwo, wyhodowana został w 1986 roku, a plonów, jak stary, dobry i sprawdzony
w którym borówki rosną na 25 ha, a w ‘Bluecrop’ pochodzi z programu za- ‘Bluecrop’, ale za to dadzą owoce, któ-