Historia i sztuka

Gości przywitała dyrektor Monika Woźniak, po czym prelekcję  o tradycjach ludowych Grójecczyzny wygłosił piszący te słowa.

Podstawa źródłowa
Długie lata powątpiewano u nas w istnienie oryginalnych  tradycji ludowych Grójecczyzny, posiłkując się importem kultury ludowej z innych regionów albo jej cepeliowskim wydaniem. Z wykładu wynika jednak, że takie tradycje mamy  i są udokumentowane przez dziewiętnastowiecznych  etnografów: Oskara Kolberga i Kornela Kozłowskiego. To właśnie ten ostatni opisał wielkanocny obrzęd kogutka wielkanocnego, rozpowszechniony  w połowie XIX w. w całej ziemi czerskiej, do której historycznie przynależy także Grójeckie.

Nadzieja
Prelegent serdecznie podziękował wszystkim, którzy zaangażowali się w  projekt, przede wszystkim dyrektor  Monice Woźniak, Dariuszowi Wojtasiakowi – koordynatorowi ze strony GOK, Darii Pelhen (warsztaty rękodzieła ludowego), Agnieszce Cecylii Kazale (warsztaty ceramiczne), Andrzejowi Banaszewskiemu i Beacie Krajewskiej (warsztaty tańca ludowego), Barbarze Dąbrowskiej (opracowanie choreograficzne „Poloneza grójeckiego”), a także uczestnikom warsztatów. Wyraził nadzieję, że pod znakiem Kogutka Grójeckiego zjednoczą się wszyscy ci, którym droga jest kultura ludowa „okolicy kwitnącej jabłoni”, warta poznania i popularyzacji wśród mieszkańców miasta i gminy oraz powiatu. Głosy malkontentów, nieobeznanych z ideą nowego święta, powinny być dla GOK jedynie bodźcem do kontynuowania misji. Jesteśmy to winni naszym przodkom, którzy, choć z reguły nie potrafili pisać i czytać,  to jednak mieli serca i dusze.

Kulturotwórczy  sens
Dzieła prezentowane  na wystawie, które powstały pod okiem Agnieszki Cecylii Kazały  oraz Darii Pelhen,  dopełnione pracami pochodzącymi z  przedszkola Mała Antonówka, współpracującego z GOK,  zachwycają nas  wdziękiem, prostotą, kolorystyką, pomysłowością, ukazując   kulturotwórczy sens przedsięwzięcia.  Nic tak dobrze nie zespala z kulturą ludową, jak własnoręczne wykonanie pająka ze słomy i  bibuły czy ulepienie z gliny kogutka. Idea warsztatów jest zresztą taka, że ich uczestnicy po wystawie  zabierają  ze sobą swoje prace do domu. Zatem pająki, które zawisną w  mieszkaniach, będą nie tylko  ozdabiać wnętrza izb, ale także przynosić szczęście domownikom. Nie zaszkodzi, zwłaszcza przed klasówką z matmy, wprowadzić pająka w ruch wirujący. Szerokie zastosowanie znajdą też kogutki  –  wyciągnięte z pieca ceramicznego, wielobarwne, błyszczące, z dwoma nogami, z jedną nogą, bez nóg, tłuste i chude, będące  albo samoistnymi  tworami, czyli  płaskorzeźbami,   albo elementami  większych całości,  typu talerzyk czy cukierniczka, zasługujących na miano sztuki użytkowej. Płaskorzeźbę można umieścić nad drzwiami frontowymi – niech wszyscy wiedzą, że w tym  domu istnieje świadomość  rustykalnych tradycji nadmolnickiego grodu. Talerzyk można postawić na półce z książkami, by wybierać  z niego cukierki w czasie lektury.

Rodzina
Osobny dział  wystawy stanowią  prace dzieci i rodziców z przedszkola Mała Antonówka, mającego siedzibę  w Janówku.  Kto by pomyślał, że koguta da się  zrobić np. z  tekturowego pudełka  po jajkach? Wystarczy opakowanie   pomalować, z przodu zainstalować głowę z grzebykiem i dziobem, a z tyłu skrzydła, i już  jest kogut, choć może raczej lotniskowiec o nazwie The Rooster. Najważniejsze jest jednak to, że podczas procesu tworzenia  przedszkolacy otrzymali  realne wsparcie ze strony najbliższych. Z niemałym wzruszeniem czytamy podpisy pod dziełami: „Rodzina Masłowskich”, „Staś Nowak z rodziną”, „Ninka Maciak z rodziną”, „Krzyś Pachniak z rodziną”, „Mikołaj Bednarz z rodziną”, „Igorek Jeszke z rodziną”. Zatem sztuka nie tylko uwrażliwia dziecko na świat (współczesny i miniony),  lecz  także cementuje rodzinę, co już samo w sobie jest rzeczą nie do przecenienia.

Skorupki nasiąkły
A gdy jeszcze przywołać  przysłowie: „Czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość  trąci”, to można z optymizmem patrzeć w przyszłość. Uczniom biorącym udział w  warsztatach w GOK i przedszkolakom z Janówka, gdy dorosną, nikt nie wmówi, że Grójec  nie ma nic wspólnego z  kurami  czy ludowością.  Projekt   ma też znaczenie całkiem wymierne.
- W czasie  Święta Kogutka Grójeckiego udało nam się sprzedać sporą część  prac plastycznych oraz  wyrobów cukierniczych w kształcie kogutka. Do uzyskanej w ten sposób  kwoty dołożymy trochę  pieniążków i zafundujemy  dzieciom wycieczkę – mówi Izabela Czyżewska z przedszkola Mała Antonówka, uczestniczka warsztatów rękodzieła ludowego.