PYTANIA W SADOWNICZYCH DYSKUSJACH CO Z EKSPORTEM DO ROSJI?

Nie dość, że mamy zakaz eksportu na obsługiwany przez nas od kilkudziesięciu lat rynek Rosji, to jeszcze zostajemy poddawani nierównej konkurencji ze strony taniej, ukraińskiej produkcji. W branży są złe nastroje i słabe nadzieje na przyszłość. Wielu młodych szuka dla siebie miejsca w innych branżach, w wielu gospodarstwach brakuje następców. Nieliczni widzą szanse i inwestują, inni trwają w oczekiwaniu na emeryturę, albo inne, lepsze czasy. Większość widzi szansę w upadku innych i swoim przetrwaniu,  kolejni w przymrozkach, które mogą skutecznie ograniczyć zbiory. W środowisku trwa dyskusja, jakiej jeszcze nigdy nie było: młodych w internecie, starszych przed kościołami i na rodzinnych uroczystościach.  Jakie to pytania i jakie są odpowiedzi na nie? Jedno z nich brzmi:
Co z eksportem do Rosji, czy kiedyś tam wrócimy?
Starsi, pamiętający dobre czasu wciąż w tym widzą nadzieję. Niestety powinniśmy już zaakceptować fakt, że ten rynek utraciliśmy na najbliższe lata. Zdecydowała o tym tylko i wyłącznie polityka. My sadownicy nie popełniliśmy żadnego błędu. Świetnie wykorzystaliśmy szansę, którą nam dała polityka, położenie i warunki. Rosjanie chcieli od nas kupować, byli zadowoleni z naszej oferty, nasze owoce cieszyły się ogromnym uznaniem konsumentów, importerzy zarabiali dobre pieniądze, interes więc kwitł. Byliśmy największym eksporterem na ten rynek i w ogóle największy eksporterem jabłek na świecie. Prowadziliśmy tam ogromne działania promocyjne zwiększające sprzedaż. W rekordowym sezonie trafiło tam blisko 1,4 mln ton polskich jabłek. W każdym sklepie leżały na półkach nasze owoce. Cały sadowniczy świat nam tego zazdrościł.
Aż przyszedł konflikt, w pierwszej odsłonie z 2013 i 2014 roku i choć wówczas znaleźliśmy metodę dotarcia na ten zamknięty rynek przez Białoruś, to jednak druga odsłony wojny trwająca od lutego 2022 roku i nasze polityczno- wojskowe zaangażowanie spowodowała całkowite uszczelnienie rosyjskiej granicy. Nie pomaga tu nawet chwilowe otwieranie się Białorusi tak, jak to było wiosną, bo skala eksportu jest niestety niewielka, zwłaszcza w porównaniu do okresu sprzed pierwszego embarga. Musimy też wiedzieć, że w tym okresie bardzo rozwinęło się sadownictwo w krajach mających dobre relacje z Rosją, zwłaszcza handlowe. Powstały tysiące bardzo dobrych sadów w Uzbekistanie, Serbii, Kazachstanie, Białorusi, Tadżykistanie, czy też w samej Rosji. Bez większego trudu eksportują tam też dotychczasowe potęgi sadownicze jak Turcja i Iran. Dziś w moskiewskich sklepach i na bazarach bez trudu znajdziemy owoce pochodzące z tych krajów i wbrew wielu opiniom wcale ich nie brakuje. Jak tam wejść z naszymi, kiedy nie widać końca konfliktu, a należy przypuszczać, że nawet po jego zakończeniu nasze relacje handlowe nie wrócą do stanu sprzed wojny?
Mogę tu odpowiedzieć cytując wysokiego rangą rosyjskiego urzędnika, z którym rozmawiałem w Moskwie bodajże w 2015 roku, kiedy namawiałem go do zniesienia zakazu importu jabłek z Polski. Był osobą decyzyjną. Przekonywałem, że niepotrzebnie go wprowadzili, że świetne pieniądze robili na tym rosyjscy importerzy, że nasze jabłka są świetnej jakości i w rozsądnych cenach, że uwielbiają je konsumenci. Komu to przeszkadza?
Odpowiedział mi bardzo krótko: „Choćby jutro”.
Pytałem więc dalej : „Jak to jutro!? Co musimy więc zrobić?!”
„Zmieńcie swoje nastawienie wobec Rosji i jutro zniesiemy zakaz”.- odparł stanowczo.
Na tym rozmowa się skończyła.
Nie ma na to szansy, bo z przyczyn politycznych relacje handlowe z Rosją przez długie lata nie powrócą do stanu sprzed 2013 roku. I nie ma tu jakiejkolwiek winy polskich sadowników.

Mirosław Maliszewki

Poseł na Sejm RP