Welon przeszłości i siła kobiet

Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna im. W. S. Laskowskiego w Grójcu, majowy wieczór, zapach książek i czar słów, które dopiero mają zostać wypowiedziane. 28 maja 2025 roku Ewa Sobieniewska – autorka ciepło przyjętej sagi o kobietach z przeszłości – spotkała się z czytelnikami z okazji premiery czwartego tomu cyklu, powieści zatytułowanej „Nocny welon”. Spotkanie poprowadziła Kinga Majewska – Dyrektor Biblioteki w Grójcu, a sala, jak zwykle przy tej autorce, wypełniła się do ostatniego miejsca.

Honorowy patronat
Już po raz kolejny powieść Ewy Sobieniewskiej została objęta Honorowym Patronatem Centrum Polonistycznego Uniwersytetu Wileńskiego. Co więcej, autorka ma na swoim koncie nagrody „Książka Roku” 2022 i 2024 przyznawane przez portal Granice.pl. Jej powieści nieustająco utrzymują się także na listach najchętniej czytanych książek w Empiku. W tym roku Sobieniewska pojawiła się ponadto na Międzynarodowych Targach Książki w Warszawie!

Powieść okryta welonem
Już sam tytuł książki – „Nocny welon” – budzi pytania, a odpowiedź, skąd wziął się pomysł na tę nazwę, została podana podczas wieczoru autorskiego. Welon to symbol ślubny, ale i wdowi, oznaka czystości oraz niewinności. „W mojej powieści welon symbolizuje bolesną przeszłość, która – jak upiór – wraca, dręczy, odgradza od życia” – podkreślała Ewa Sobieniewska. Nie jest to tylko metafora literacka, ale motyw przewodni całej opowieści, co jest charakterystyczne dla twórczości tej autorki – wyjątkowy tytuł powiązany z treścią utworu.

Cienie historii i światło pamięci
Bohaterką „Nocnego welonu” jest Wiktoria Łempicka – młoda wdowa po powstańcu styczniowym, pani na Zielnej, która mimo upływu lat nie potrafi porzucić żałoby. Trwa, choć wydaje się zatrzymana w czasie. W powieści powraca też postać starej ochmistrzyni – Róży, skrywającej mroczny sekret sprzed lat. Jak mówi autorka, „zemsta, zawiść, zazdrość – one niszczą nie tylko tych, w których są wymierzone. Uderzają także w tego, kto je nosi”. 

Emocjonalne zaangażowanie
Publiczność uważnie słuchała rozmowy o kulisach pracy nad książką, trudach związanych z walką z czasem, jeśli chodzi o termin oddania powieści do redakcji, oraz zaangażowaniu w proces twórczy. Najtrudniejsze – emocjonalnie – były dla autorki sceny dotyczące zesłańców: „Pisanie scen dotyczących ich losów – życie na Syberii, emocje, tęsknota, były ogromnym wyzwaniem” – przyznała. A jednak, mimo tych trudnych wątków, książka daje też przestrzeń dla miłości, odkupienia i przyjaźni – tej najtrudniejszej, podszytej żalem oraz niedopowiedzeniem.

Bohaterki na miarę współczesności
Podczas rozmowy pojawiło się także pytanie o główne bohaterki – czy kobieta z XIX wieku może być bliska dzisiejszym czytelniczkom? Sobieniewska nie miała wątpliwości: „W mojej powieści są cechy ponadczasowe – siła, odwaga, upór, mądrość. Każda kobieta – niezależnie od epoki – kocha, cierpi, walczy o swoje”. Co ciekawe, Ewa Sobieniewska, pytana o to, czy czuje się bardziej pisarką, kronikarką losów kobiet czy może narratorką ich historii, które nie miały wcześniej głosu, odpowiedziała bez wahania: „Piszę historie o kobietach, które dawniej nie mogły decydować o sobie, a mimo to walczyły, upadały i podnosiły się po klęskach. Ich siła stała się moją inspiracją”. Nie zabrakło też refleksji nad całą sagą. Autorka zdradziła, że najważniejszą częścią cyklu pozostaje dla niej „Czarna sukienka” – opowieść o kobietach powstania styczniowego: „To powieść o nich i dla nich. O ich rodzinach, o kobietach, które nie nosiły broni, ale walczyły codziennością, samotnością, strachem”. 

Wieczór pełen rozmów
Warto podkreślić, że swoją obecnością wydarzenie uświetnił Burmistrz Gminy i Miasta Grójec – Dariusz Gwiazda. Spotkanie zakończyło się długimi rozmowami, podpisywaniem książek oraz ciepłymi słowami kierowanymi do Ewy Sobieniewskiej. To jednak nie koniec wieczorów autorskich. Pisarka ma bowiem zaproszenia do kolejnych miejscowości: w Świętokrzyskiem, do Łodzi, a nawet do Anglii! Był to wieczór pełen wzruszeń, ale i literackiej podróży w głąb historii. Sobieniewska nie tylko opowiada o przeszłości – ona bowiem nadaje jej głos i to taki, który długo jeszcze wybrzmiewa w myślach czytelników. 
Xymena Korczak