Ocalić historię

Trwa procedura wpisu do rejestru ok. 50 obiektów ocalałych w pożarze Lipia podczas I wojny światowej oraz 100 starodruków, które przetrwały w tej miejscowości okres zaborów. Obiekty zidentyfikowane zostały przez członków Stowarzyszenie Bezbłędna Gmina Błędów dzięki dokumentacji fotograficznej z 1915 r. pochodzącej z Instytut Sztuki PAN.
Jest szansa na ich wpis do rejestru zabytków, gdyż spełniają aż trzy kryteria - artystyczne, naukowe i historyczne. W niedzielę, 9 marca członkowie Stowarzyszenia Bezbłędna Gmina Błędów zbierali podpisy mieszkańców pod wnioskiem o ich wpis do rejestru Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Dzięki wpisowi zostaną objęte ochroną prawną, wejdą w obieg naukowy, podniesie się ich ranga i znaczenie, nie będzie można ich porzucić, ani sprzedać, ale można pozyskać środki na zabiegi konserwatorskie.
– Wszystko co pozostało po tym ogromnym pożarze w Lipiu jest dużą wartością historyczną – podkreśliła Joanka Szewczyk, prezes stowarzyszenia – Należy to zabezpieczyć dla kolejnych pokoleń.
Najstarszy ze starodruków w zbiorach parafii Lipie pochodzi z 1602 roku.
– Bardzo się cieszymy, że rośnie świadomość mieszkańców o swojej małej ojczyźnie. Dzięki naszej działalności wiele pamiątek wraca do domu. W tym roku do parafii zwrócono 5 starodruków oraz 8 świeczników, zabranych wiele lat temu. Dziękujemy za te zwroty. Przez dziesięciolecia – od czasów pożaru, parafia przechodziła wiele remontów, różne rzeczy szły do wyrzucenia ze względu na fatalny stan, niektóre zachowały się w domach mieszkańców. Ja sama wiele lat temu zabrałam z parafii starą fisharmonię, przeznaczoną do spalenia i z radością ją zwróciłam, gdy 3 lata temu otwieraliśmy wystawę w Starej Plebanii. Jeśli ktoś z czytelników posiada cokolwiek starego, zachęcam do kontaktu. 
Poszukujemy m.in. żeliwnych drzwi do skarbca, a także drewnianych, rzeźbionych drzwi, metalowych fragmentów sukienki ze świętego obrazu, który spłoną oraz książek z opisem „biblioteka parafii Lipie”. Rzeczy te prawdopodobnie wyrzucono, ale może ktoś z parafian zamiast wywozić na złom, np. wstawił je do przechowalni, czy garażu. Cokolwiek się zachowało, zachęcam do kontaktu ze mną – mówi Joanka Szewczyk.
Podpisy wśród mieszkańców zbierane były również po to, aby szerzyć wiedzę na temat wartości ocalonego dziedzictwa i konieczności opieki nad nim. Przetrwanie zabytków i lokalnej historii najmocniej zależy od tego, czy ludzie się nim opiekują, dbają, a czasem nawet walczą. To  mieszkańcy przechowywali w swoich domach - gdy Polski nie było na mapie - rzeczy, które zgłosiliśmy teraz do rejestru, to oni wynosili je z pożarów, oni ratowali podczas obu światowych wojen. I od nich zależy, czy przetrwają dla kolejnych pokoleń i będą nośnikami historii. Opieka nad zabytkami to wspólna sprawa, nie zapewni jej jeden człowiek, ani jedna instytucja, do tego trzeba całego społeczeństwa – wspomina prezes stowarzyszenia, które wkrótce będzie prowadzić zajęcia z nauki czyszczenia srebrnych świeczników, a także warsztaty z pisania piórem atramentowym, aby przywrócić pisanie kronik z bieżących wydarzeń parafialnych. 
Grupa planuje renowację najcenniejszych dziesięciu ze 100 starodruków, a na prace chce pozyskać środki z zewnątrz, potrzebna jest także specjalna szafa na starodruki, na zakup której zbierane są środki wśród parafian. 
Poza starodrukami wśród zbiorów są 23 świeczniki wyprodukowane w Fabryce Norblina (1847 r.), rękopis karmelitański (1864 r.), 6 monumentalnych stacji Drogi Krzyżowej, 2 feretrony z wizerunkami świętych, fisharmonia, figura św. Jana Nepomucena, zbiór akcesoriów mszalnych, w tym dzwonki ministranckie, akcesoria procesyjne tj. dzwonki i lampiony na tyczce. W sumie 58 obiektów i ponad 100 starodruków. Będzie to rekordowy wpis do rejestru zabytków ruchomych województwa mazowieckiego.
Kontakt do stowarzyszenia, tel. 506133935. e-mail: bezbledny.bledow@gmail.com. Czytelnicy, którzy chcieliby wesprzeć zakup szafy na starodruki (koszt 1 700 zł) mogą to zrobić wpłacając środki na nr. konta bankowego: 45 1240 5660 1111 0010 9403 7468, stowarzyszenie Bezbłędna Gmina Błędów, Lipie 33, 05-620 Błędów, z dopiskiem „na starodruki”).