Początki, korzenie, tradycja

Członkowie stowarzyszenia „Animator” z Lasek zorganizowani „Święto chleba”, podczas którego w Izbie Regionalnej w Laskach stworzono ekspozycję dawnych sprzętów domowych. Celem wydarzenia było przybliżenie: dzieciom, młodzieży i osobom dorosłym realiów życia w  minionych czasach. Można więc powiedzieć, że dla lokalnej społeczności było ono pewnego rodzaju podróżą z przeszłością w przyszłość.

Izba Regionalna
W ramach realizacji projektu „Czym chata bogata, tym rada…” stowarzyszenie utworzyło miejsce, które unaocznia współczesnym ludziom aranżację wnętrz dawnego wiejskiego domostwa. W stworzonej Izbie można obejrzeć takie elementy jak: fototapeta (która przedstawia fragment wnętrza tradycyjnej chaty), kredens, rekwizyty związane z wypiekiem chleba (np. niecka), dzieża, łopata, sprzęty codziennego użytku, makutry, gliniane garnki, tara, magiel, lampy naftowe, gary żeliwne (w których gospodynie przechowywały różne warzywa), tkane chodniki, dywany (czyli nakrycie na łóżko, ale też wieszano je w charakterze wystawowym na ścianach), łóżko. Stowarzyszeniu udało się stworzyć wyjątkową przestrzeń do spotkań –  miejsce, którego celem jest przybliżenie: zasobów folkloru regionalnego, tradycji kulinarnych i muzycznych. Poprzez takie wydarzenia jak: „Święto chleba”, wykopki czy kiszenie kapusty Stowarzyszenie kultywuje dziedzictwo wsi i próbuje skupiać wokół niego przedstawicieli lokalnego społeczeństwa.

Święto chleba
„Święto plonów” było ludowym świętem połączonym z obrzędami dziękczynnymi za ukończenie żniw i prac polowych. W gminie Warka, która stara się zachować  pamięć o tej tradycji dożynek, miało ono wyjątkowy wymiar, ponieważ za sprawą Stowarzyszenia „ANIMATOR” rozszerzono je o „Święto chleba”. Głównym bohaterem wydarzenia, które odbyło się 18 września na terenie Świetlicy Pracowni Orange w Laskach, był oczywiście chleb. Jak mówiła Monika Górniewicz (prezes stowarzyszenia) – Staramy się nawiązywać do tradycyjnej receptury, przywracać ówczesne smaki. Chcielibyśmy, żeby chleb stał się produktem lokalnym. Ponadto na niezwykłość uroczystości wpłynęła jeszcze jedna okoliczność – otwarcie Izby Regionalnej w Laskach.

Coś dla ducha, coś dla ciała
Uroczystość rozpoczęła się mszą polową, podczas której odbyło się poświęcenie Izby Regionalnej. Na dalszą część wydarzenia przygotowano wiele atrakcji: koncert Kapeli Bialskiej, prezentacja (w Izbie) pieśni obrzędowych i dożynkowych w wykonaniu ludowej śpiewaczki Marii Siwiec i jej uczennic (występ odbył się w ludowych strojach), pokaz strażacki OSP Laski, loteria fantowa oraz prezentacje lokalnych zbóż. Dodatkowo uczestnicy wydarzenia mogli liczyć na przejażdżkę po okolicy wozem konnym, tę atrakcję zapewniał Tadeusz Rozum. Dla dzieci przygotowano natomiast specjalną niespodziankę w postaci waty cukrowej. Podczas uroczystości nie mogło również zabraknąć swojskiego jadła: bigosu – nieśmiertelnej, tradycyjnej polskiej potrawy (ze śliweczkami, suszonymi grzybami, wołowiną), chleba ze smalcem, pierogów z kapustą i grzybami, pierożków mieszanych, barszczyku czerwonego, rosołu, żurku na tradycyjnym zakwasie (do którego bazę stanowi zakwas chlebowy), chleba żytniego na zakwasie, słodkich wypieków (tj. kilku rodzajów szarlotek). Na sam koniec odbyła się biesiada i potańcówka na trawie przy akompaniamencie zespołu „Pasjonat”.

Zaproszenie do zwiedzania Izby!
Stowarzyszenie zaprasza wszystkich chętnych do odwiedzania Izby. Jak podkreślała Monika Górniewicz – Nie wolno nam zapominać, o tych naszych: początkach, korzeniach, tradycjach, które są piękne, musimy je chronić, jesteśmy do tego wszyscy zobowiązani. Członkowie Stowarzyszenia są otwarci na odwiedziny zarówno grup szkolnych (zachęcają do udziału w warsztatach „Od ziarenka do bochenka”), jak i turystów indywidualnych. Proszą jednak o wcześniejszy kontakt w celu uzgodnienia terminu odwiedzin Izby. Przybycie do tego niesamowitego miejsca, zapewne będzie pewnego rodzaju podróżą do przeszłości – na zwiedzających zawsze będą czekały  smakołyki z dawnych lat. Jednak nie samym jedzeniem człowiek żyje – planując wizytę w Izbie, warto umówić się także na mini warsztaty wypieku pieczywa (każda osoba, która tutaj przyjedzie, samodzielnie od początku do końca będzie miała możliwość stworzenia swojego własnego wypieku). Członkowie Stowarzyszenia zachęcają również do wynajmowania od nich przestrzeni, a także oferują: usługi gastronomiczne, przygotowanie oprawy muzycznej, animacyjnej a ponadto prowadzą mobilny salon masażu.

Zwiad etnograficzny
Izba Regionalna – mimo że już oficjalnie otwarta – nadal potrzebuje przedmiotów, które mogłyby wzbogacić jej wnętrze. W związku z tym Stowarzyszenie zachęca do zwiadu etnograficznego. Jeśli ktoś ma w swoich zasobach dawne sprzęty, które nie są mu już potrzebne i chciałby, żeby zostały one wyeksponowane w Izbie, to członkowie Stowarzyszenia są otwarci na ich przyjęcie. Nie musi być to ofiarowanie przedmiotów na zawsze, można udostępnić je na jakiś określony czas.

Czym chata bogata
Projekt „Czym chata bogata, tym rada…” jest realizowany od 1 lipca do 30 grudnia 2022 r. w partnerstwie z Klubem Seniora PoKUSa z Jasieńca, Klubem Seniora w Laskach, KGW Ale Laski! Do udziału w „Święcie chleba” zaproszona została firma DANKO – Zakład Hodowli Roślin oraz OSP Laski. Program “Działaj Lokalnie” to program Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności realizowany przez Akademię Rozwoju Filantropii w Polsce. Na terenie powiatu grójeckiego za realizację programu odpowiada Stowarzyszenie W.A.R.K.A. – Ośrodek Działaj Lokalnie.

Kultywowanie tradycji
Stowarzyszenie „ANIMATOR” powstało w 2010 r. w Chynowie. Jako główne cele postawiło sobie: misję kultywowania regionalnych tradycji, pielęgnowanie polskości, wzmacnianie tożsamości lokalnej, rozwój świadomości kulturowej, a także podejmowanie działań mających na celu przeciwdziałanie różnego rodzaju wkluczeniom. Kiedyś członkowie wspomnianej organizacji: prowadzili także Dziecięco-Młodzieżowy Zespół Folklorystyczny Ziemi Grójeckiej oraz organizowali Święta Kultury Regionalnej. Początkowo działali na terenie gminy Chynów, a potem przenieśli się do Warki. Współpracowali także z Zespołem Szkolno-Przedszkolnym w Nowej Wsi, gdzie odbywały się „Przeglądy na mazowiecką nutę”. Osoby tworzące Stowarzyszenie chciały zainteresować młodzież lokalną kulturą i pokazać im korzyści płynące z nauki tradycyjnych, ludowych pieśni. Świetlicę w Laskach Stowarzyszenie „ANIMATOR” prowadzi natomiast od 2014 r. i realizowano tu różne projekty nawiązujące do kultury tradycyjnej – przełomowym okazał się ten pt. “Chlebowa Izba w Laskach“.
Xymena Korczak