Znaleźli historię na strychu

Szukając korzeni
Historyków, zapaleńców połączyło odnalezienie na terenie starej plebanii dwóch zabytkowych feretronów. Trzy lata temu, przed Wielkanocą, dwójka parafian, Joanka Szewczyk i Paweł Sokołowski dokonali tego niezwykłego odkrycia, które sprawiło, że jeszcze bardziej zainteresowali się historią swojej miejscowości. Trzy lata później przy Stowarzyszeniu Bezbłędna Gmina Błędów powstała grupa historyczna zrzeszająca pasjonatów lokalnej historii. W jej skład wchodzą: Barbara Frydrych, Joanka Szewczyk, Marianna Szewczyk, Paweł Sokołowski, Mikołaj Szymański, ks. proboszcz Ewaryst Tomasiewicz, Agata Witczak i Zbigniew Woźniak. W lipcu ubiegłego roku rozpoczęli swoje pierwsze poszukiwania na terenie starej plebanii, które zakończyły się sukcesem. Książki, lichtarze i inne przedmioty stały się przedmiotem pierwszej wystawy.

Co kryje strych?
Ubiegłoroczne odkrycie stało się motorem do dalszych poszukiwań. Do odkrycia pozostał jeszcze m.in. strych starej plebanii. Grupa liczyła, że może on kryć wiele skarbów. Z uwagi na słaby stan stropów, poszukiwacze historii do pomocy zaangażowali miejscowych strażaków ochotników.
– Z każdym metrem strychu nabieraliśmy ochoty na dalsze poszukiwania – mówi Krzysztof Jasiński, Naczelnik OSP Lipie. – Na dwóch ścianach szczytowych odnaleźliśmy wyryte na tynku ryciny. Jednak na chwilę obecną nie do odczytania dla nas, ponieważ nie są one napisane w języku polskim,  nie są nawet pisane łacińskimi literami.
– Dla mnie najcenniejsze jest to, że w takiej małej parafii, gdzieś na uboczu, znajduje się okazy, które może nie mają dużej wartości finansowej, ale dla lokalnej społeczności są bezcenne. – mówi Zbigniew Woźniak.

Spektakularne odkrycie
Wśród znalezisk są m.in.: księga z kazaniami w języku czeskim z 1763 roku, dziennik szkolny z 1921 roku z Publicznej Szkoły Powszechnej w Jadwigowie (gm. Błędów), szkoły, która obecnie nie istnieje.
– Może mieszkańcy Jadwigowa w swoich pamiątkach odnajdą ślad po tej placówce. Chociażby to, gdzie ona mogła się znajdować. Może są jakieś zdjęcia, które mogliby nam wypożyczyć na wystawę w maju – zachęca Joanka Szewczyk.
Innym odkryciem, który stanowi ogromną wartość historyczną dla miejscowości, jest księga rachunków i rozliczeń księgowych z lat 1918-1921, która zawiera „kwity” na pieczywo, furmankę, mydło itp. To także dokumenty opatrzone pieczęciami firm i instytucji działających na terenie najbliższej okolicy oraz Warszawy. Krzysztof Jasiński zwraca uwagę, że jest to księga rachunków Stowarzyszenia Spożywców „Naprzód” w Lipiu, o którego istnieniu nikt z mieszkańców nie zdawał sobie sprawy. Dużo emocji wzbudził fakt, że wśród nazwisk widniejących na wielu pokwitowaniach widnieje osoba Franciszka Nowocina, który był przodkiem trzech strażaków uczestniczących w poszukiwaniach.
– Dokumenty te świadczą o ogromnej aktywności tutejszego społeczeństwa – wnioskuje Zbigniew Woźniak.
Na strychu znaleziono także ozdobne kafle z pieca, ręcznie wykonywane plakaty, mszał po łacinie z XVIIIw., książkę w języku niemieckim z 1718 roku. Wiele skarbów jeszcze tam pozostało. Grupa zaplanowała kolejne wejście na strych na początek tego tygodnia.  

Odtworzyć historię
Skarby tutejszej historii będą udostępnione lokalnej społeczności podczas wystawy planowanej na 15 maja, w ramach Nocy Muzeów. Grupa w porozumieniu z tutejszym proboszczem chce zaangażować do współpracy konserwatora dokumentów, który pomoże w zabezpieczeniu okazów, by przetrwały lata.
– Być może ma ktoś do oddania gabloty, które moglibyśmy wykorzystać podczas wystawy – mówi Joanka Szewczyk. – Być może biblioteka bądź apteka będzie wymieniała swoje wyposażenie.
Grupa chce pozostawić zdobyte skarby w swojej miejscowości, by otworzyć jej historię. Planuje także wydanie publikacji historycznej o Lipiu, a w budynku starej plebanii stworzyć lokalne muzeum.
– Chcemy zebrać jak najwięcej materiałów, aby jak najlepiej oddać historię – zapowiada Joanka Szewczyk. – Dlatego też liczymy, że nasze odkrycie będzie inspiracją mieszkańców okolicznych miejscowości. Zachęcamy ich do poszukania w domach pamiątek o swoich przodkach. Być może uda się upublicznić coś co pomoże nam ułożyć historię Lipia w całość.